طلاق از طرف زن: شرایط، مراحل، مدارک لازم + نمونه دادخواست

علی رغم آن که خانواده نهادی مقدس و بنیادین در هر جامعه به شمار رفته و ضروری است که اقدامات لازم برای حفظ و مستحکم نگه داشتن این نهاد انجام شود؛ اما گاهی اختلافات و مشکلاتی در زندگی مشترک افراد بروز می یابد که ادامه زندگی مشترک را برای هردوی زوجین یا یکی از آن ها دشوار و حتی غیرممکن می نماید. طلاق به عنوان یک تأسیس حقوقی راهکاری است که در چنین شرایطی پیش پای زوجین قرار گرفته تا با توسل به آن خود را از قید زوجیت یکدیگر خارج نمایند.

طلاق با توجه به اینکه به درخواست هردوی زوجین یا یکی از آن ها مطرح شده باشد، مستلزم تشریفات ویژه ای است. مطابق آمارهای قضایی بیشترین دادخواست های طلاق از سوی خانم ها در محاکم قضایی مطرح می شود. در نتیجه، طلاق به درخواست زن، تبدیل به یکی از متداول ترین انواع طلاق شده است. طرح دادخواست طلاق از سوی زن مستلزم رعایت شرایط و تشریفات ویژه ای است که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

طلاق چیست؟

هر زن و مردی با انعقاد عقد نکاح یا عقد ازدواج به زوجیت یکدیگر درآمده و از نظر حقوقی و شرعی حقوق و تکالیف مختلفی را در مقابل یکدیگر متعهد می شوند. هرگاه زوجین به هر دلیلی قادر به ادامه زندگی مشترک نباشند، طلاق به عنوان راه حلی در مقابل آن ها قرار دارد تا از این طریق به رابطه زوجیت خود پایان بخشند.

البته بایستی توجه داشت که طلاق اختصاص به ازدواج دائم دارد. زن و مردی که به ازدواج موقت یکدیگر درآمده باشند، تنها با انقضای مدت زوجیت یا بذل مدت از سوی زوج می توانند به رابطه زوجیت خود پایان دهند. اما در ازدواج دائم، زن و شوهر برای پایان بخشیدن به رابطه زوجیت خود بایستی از تأسیس حقوقی طلاق استفاده نمایند. درخواست طلاق ممکن است از طرف زوج، از طرف زوجه و یا با توافق زوجین به صورت مشترک مطرح شود.

حق طلاق متعلق به چه کسی است؟

احکام و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق در قوانین کشور ما مأخوذ از احکام و مقررات فقه و شریعت مقدس اسلام است. از نظر فقهی، اختیار طلاق به دست مرد است و صرفاً مرد می تواند زن را طلاق دهد. در گذشته مردان می توانستند هر زمان که می خواستند همسران خود را طلاق دهند. بعدها به موجب ماده 1133 قانون مدنی این موضوع منوط به مراجعه به دادگاه و تأدیه کلیه حقوق مالی زوجه از سوی مرد شد.

در نتیجه، در فقه و قوانین کشور ما حق طلاق اختصاص به شوهر دارد. اما این موضوع به این معنا نیست که زن در هیچ شرایطی حق درخواست طلاق ندارد؛ بلکه درخواست طلاق از طرف زوجه منوط به وجود برخی شرایط خاص شده است که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

زن در چه شرایطی حق درخواست طلاق را دارد؟

درخواست طلاق از طرف زن تنها در چند شرایط استثنایی پذیرفته می شود. این شرایط عبارتند از:

1 . دارا بودن وکالت در طلاق از ناحیه مرد

به موجب ماده 1119 قانون مدنی، زوجین می توانند هر شرطی را که خلاف مقتضای عقد ازدواج نباشد را ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگری شرط بنمایند. امروزه بسیاری از زوجین شروط مختلفی را ضمن عقد ازدواج قید می نمایند که یکی از معروف ترین آن ها اعطای وکالت در طلاق از ناحیه زوج به زوجه است که در عرف «حق طلاق» نیز نامیده می شود.

مرد می تواند در ضمن عقد ازدواج یا به صورت جداگانه با حضور در دفتر اسناد رسمی به همسر خود وکالت در طلاق به صورت مطلق یا مشروط به شرایط خاصی چون ازدواج مجدد خود با حق توکیل به غیر اعطا نماید. چنانچه زن از طرف شوهر خود وکالت در طلاق داشته باشد می تواند با اعمال این وکالت خود را مطلقه سازد. در بسیاری از موارد، زنان در مقابل گذشتن از حقوق مالی خود مثل مهریه از همسر خود وکالت در طلاق را دریافت می نمایند.

نمونه سند رسمی اعطای وکالت در طلاق از سوی مرد به زن را می توانید از اینجا مشاهده نمایید.

2 . اثبات شروط دوازده گانه ضمن عقد

در حال حاضر، در اسناد ازدواج شروطی تحت عنوان شروط دوازده گانه ضمن عقد ازدواج درج شده اند و تقریباً همه زوجین در زمان انعقاد عقد ازدواج این شروط را امضاء می نمایند. شروط دوازده گانه، شرایط خاصی هستند که در صورت تحقق هر یک از این شرایط زن وکالت در طلاق داشته و می تواند خود را مطلقه نماید. در صورت وجود هر یک از این شرایط زن موظف است که ابتدا حصول آن شرط را ثابت نماید تا بتواند از همسرش جدا شود. این شروط به ترتیب عبارتند از:

1 . عدم پرداخت نفقه از سوی زوج و عدم امکان اجبار وی به پرداخت نفقه

2 . سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به نحوی که ادامه زندگی مشترک را برای زوجه دشوار سازد

3 . ابتلای شوهر به بیماری های صعب العلاج

4 . جنون شوهر در شرایطی که فسخ نکاح ممکن نباشد؛ مثل جنون ادواری

5 . عدم اجرای دستور دادگاه مبنی بر منع اشتغال زوج به شغلی که منافی با حیثیت خانوادگی زوجه است

6 . محکومیت قطعی زوج به مجازات حبس به مدت 5 سال یا بیشتر

7 . ابتلای شوهر به هرگونه اعتیادی که ادامه زندگی مشترک را دشوار نماید

8 . ترک زندگی مشترک از سوی شوهر بدون عذر موجه

9 . محکومیت قطعی شوهر به جرمی که خلاف شأن و حیثیت خانوادگی زوجه باشد

10 . عقیم بودن شوهر به نحوی که پس از گذشت 5 سال یا بیشتر از شروع زندگی مشترک زوجین صاحب فرزندی نشوند

11 . در صورت مفقودالاثر شدن زوج و پیدا نشدن وی پس از گذشت 6 ماه یا بیشتر از رجوع زن به دادگاه

12 . اختیار کردن همسر دوم توسط زوج بدون کسب اجازه از زوجه

3 . طلاق به علت عسر و حرج

عسر و حرج در لغت به معنای سختی و تنگناست. ماده 1130 قانون مدنی، این امکان را برای خانم ها پیش بینی نموده است تا در صورتی که ادامه زندگی مشترک موجب ایجاد سختی و تنگنا برای آن ها شود. با مراجعه به دادگاه و اثبات دلیل عسر و حرج خود تقاضای طلاق نمایند. این نوع طلاق در اصطلاح طلاق عسر و حرج نامیده می شود. در صورت اثبات عسر و حرج زن در دادگاه، قاضی شوهر را ملزم به طلاق کرده یا اینکه خود زن را مطلقه می نماید.

مصادیق عسر و حرج کاملاً شخصی است. ممکن است بروز برخی مشکلات در زندگی مشترک موجبات عسر و حرج یک زن را فراهم آورد، در حالی که همین مشکلات برای زن دیگری موجب ایجاد عسر و حرج نشود. با این حال، تبصره ماده 1130 قانون مدنی به صورت تمثیلی چند نمونه از موارد ایجاد عسر و حرج برای زنان را به این شرح برشمرده است:

1 . ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت 6 ماه متوالی یا 9 ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه

2 . اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است

3 . محکومیت قطعی زوج به حبس 5 سال یا بیشتر

4 . ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد

5 . ابتلای زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید

4 . طلاق به علت عدم پرداخت نفقه از جانب زوج

با وجود آن که عدم پرداخت نفقه زوجه توسط شوهر به موجب بند نخست شروط دوازده گانه ضمن عقد ازدواج به عنوان یکی از شروط اعمال وکالت زوجه در طلاق محسوب شده و اینکه حتی می تواند به عنوان دلیلی بر عسر و حرج زوجه نیز به شمار آید، اما با توجه به اهمیت این موضوع، ماده 1129 قانون مدنی عدم پرداخت نفقه توسط زوج و عدم امکان الزام زوج به پرداخت نفقه را به عنوان یکی از دلایل زوجه در طرح دادخواست طلاق به رسمیت پذیرفته است. در واقع، اگر زوجین شروط دوازده گانه ضمن عقد ازدواج را امضاء نکرده باشند و زوجه نیز نتواند عسر و حرج خود به واسطه عدم پرداخت نفقه را در دادگاه ثابت نماید، می تواند به استناد ماده 1129 قانون مدنی از دادگاه تقاضای طلاق نماید.

به منظور طرح دادخواست طلاق به استناد ماده 1129 قانون مدنی ضروری است که زوجه پیش تر دادخواست مطالبه نفقه را تقدیم دادگاه نموده و حکم الزام زوج به پرداخت نفقه را دریافت کرده باشد.

یک نکته مهم در خصوص تقدیم دادخواست طلاق از جانب زن

همانطور که بیان شد، زوجه به استناد یکی از چهار مورد فوق می تواند دادخواست طلاق تنظیم کرده و تقدیم دادگاه نماید. نحوه تنظیم دادخواست طلاق در هر یک از موارد فوق متفاوت می باشد. به موجب ماده 26 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 در صورت تقدیم دادخواست طلاق از جانب زوج یا طلاق توافقی، دادگاه بایستی اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش نماید. اما در صورت تقدیم دادخواست طلاق از جانب زوجه دادگاه بایستی اقدام به صدور حکم الزام زوج به طلاق یا احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق نماید. بعدها در سال 1393 اداره حقوقی قوه قضائیه به موجب نظریه مشورتی شماره 7/149 مقرر داشت که در موارد احراز شرایط اعمال وکالت زوجه در طلاق دادگاه بایستی اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش نماید. با این اوصاف در حال حاضر، دادخواست طلاق از جانب زوجه در هر یک از موارد فوق بایستی به ترتیب زیر تنظیم شود:

• طلاق از جانب زوجه به استناد شروط ضمن عقد ازدواج ⇐ تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش
• طلاق از جانب زوجه به علت عسر و حرج یا عدم پرداخت نفقه ⇐ تقاضای صدور حکم الزام زوج به طلاق

مراحل قانونی طلاق به درخواست زن

طرح درخواست طلاق از سوی زن مستلزم طی کردن مراحل قانونی زیر است. دفاتر ازدواج و طلاق زمانی می توانند اقدام به اجرای صیغه طلاق نمایند که مراحل قانونی زیر سپری شده باشند. این مراحل عبارتند از:

1 . ثبت نام در سامانه تصمیم و دریافت نوبت جلسات مشاوره

2 . شرکت کردن زوجین در جلسات مشاوره در موعد مقرر

3 . ثبت نام در سامانه ثنا و ایجاد صفحه کاربری شخصی در این سامانه

4 . تهیه و تنظیم دادخواست طلاق و ثبت این دادخواست در سامانه ثنا

5 . تشکیل جلسه رسیدگی بدوی به دادخواست طلاق از طرف زوجه و صدور حکم

6 . تجدیدنظرخواهی از حکم صادره از مرحله بدوی توسط هر یک از زوجین در دادگاه تجدیدنظر

7 . فرجام خواهی از حکم صادره در مرحله تجدیدنظرخواهی توسط هر یک از زوجین در دیوان عالی کشور و قطعیت یافتن رأی

8 . اجرای صیغه طلاق در دفاتر رسمی طلاق در مدت زمان 6 ماه از قطعیت یافتن حکم طلاق

مدارک قانونی لازم برای طلاق به درخواست زن

زوجه برای ثبت درخواست طلاق نیاز به ارائه مدارک زیر دارد:

• مدارک هویتی زوجه، اعم از شناسنامه و کارت ملی
• وکالتنامه وکیل زوجه (در صورتی که شخص دیگری به وکالت از زوجه دادخواست طلاق را مطرح نماید)
• نسخه اصلی یا رونوشت سند ازدواج
• نتایج جلسات مشاوره پیش از طلاق
• گواهی عدم بارداری زوجه
• وکالتنامه محضری مبنی بر وکالت داشتن زوجه در طلاق (در صورتی که پیش تر این وکالت از زوج دریافت شده باشد)
• گواهی پزشکی قانونی مبنی بر باکرگی زوجه (در برخی شرایط خاص)

نمونه دادخواست طلاق به درخواست زن

مشخصات خواهان (زوجه): ………

مشخصات خوانده (زوج): ……..

اطلاعات وکیل (در صورت وجود): …….

خواسته: طلاق به درخواست زوجه به جهت عسر و حرج و بند سوم و هفتم از شروط دوازده گانه ضمن عقد نکاح

دلایل و منضمات: سند ازدواج شماره …….، گواهی پزشکی قانونی مبنی بر تأیید اعتیاد زوج به مواد مخدر، گواهی پزشکی قانونی مبنی بر تأیید ابتلای زوج به بیماری ایدز و …

شرح خواسته:

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان …….

با سلام و احترام

اینجانب …………… فرزند …….. در تاریخ …….. به موجب سند ازدواج شماره ……. که ضمیمه دادخواست شده است، در دفترخانه شماره …… شهرستان ……. به عقد ازدواج دائم خوانده محترم آقای …….. درآمده ام. حاصل این ازدواج یک فرزند پسر 5 ساله می باشد. علی رغم سختی ها و مشکلاتی که از ابتدای زندگی مشترک به همراه داشته و تاکنون با صبر و بردباری آن ها را سپری کرده ام، دیگر قادر به ادامه زندگی مشترک با آقای …… نیستم. چرا که ایشان از سال ….. درگیر اعتیاد به مواد مخدر شده است. برخلاف آن که طی این سال ها چندین مرتبه در کمپ ترک اعتیاد بستری شده و موفق به ترک اعتیاد شده اند، اما مجددا به استعمال مواد مخدر روی آورده اند. این موضوع به اساس زندگی خانوادگی من و فرزندم لطمه وارد کرده و از این حیث بنده در عسر و حرج قرار گرفته و خواستار جدایی هستم.

علاوه بر این، به موجب بند هفتم شروط ضمن عقد نکاح که به امضای زوج رسیده است، اعتیاد زوج به مواد مخدر از موجبات اعطای وکالت در طلاق به اینجانب به شمار می آید. همچنین زوج به واسطه اعتیاد به مواد مخدر مبتلا به بیماری ایدز شده است که از جمله بیماری های صعب العلاج و قابل انتقال به غیر محسوب می شود. این موضوع نیز به موجب بند سوم شروط ضمن عقد نکاح از جمله موجبات اعطای وکالت در طلاق به اینجانب به شمار می آید. فلذا، نظر به جمیع دلایل موجود تقاضای رسیدگی و صدور حکم مقتضی به استناد مواد 1119 و 1130 قانون مدنی و مواد 26 و 29 قانون حمایت خانواده را دارم.

شایان ذکر است که اینجانب ضمن دادخواست طلاق تقاضای دریافت حضانت فرزند خود را داشته و در ازای طلاق و دریافت حضانت فرزند حاضر به بذل نیمی از مهریه خود هستم.

با تشکر و تجدید احترام

امضای خواهان

تاریخ

دادگاه صالح به رسیدگی به دادخواست طلاق به درخواست زن

به موجب بند 9 ماده 4 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 رسیدگی به درخواست طلاق، اعم از اینکه از طرف زوج، از طرف زوجه یا به صورت توافقی طرح شده باشد، در صلاحیت دادگاه خانواده قرار گرفته است. از حیث صلاحیت محلی نیز ماده 12 این قانون این امکان را برای زوجه پیش بینی کرده است تا بتواند دعاوی خانوادگی، از جمله طلاق، را در محل اقامت خود طرح نماید. بر خلاف اینکه دعاوی مدنی بایستی در محل اقامت خوانده مطرح شوند، اما زوجه این امکان را دارد که به عنوان خواهان دعاوی خانوادگی را در محل اقامت خود طرح نماید. در نتیجه، دادخواست طلاق به درخواست زوجه در دادگاه خانواده محل اقامت زوجه مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

تشریفات رسیدگی به دادخواست طلاق به درخواست زن

چنانچه زوجه خواستار طلاق باشد، برای ثبت دادخواست طلاق موظف است ابتدا در سامانه تصمیم ثبت نام کرده و پس از تعیین وقت جلسه مشاوره همراه همسرش در جلسات مشاوره پیش از طلاق حاضر شده و نتیجه جلسات مشاوره را دریافت نماید. شرکت در جلسات مشاوره مرحله پیشینی ثبت دادخواست طلاق است. پس از این مرحله، زوجه می تواند دادخواست طلاق خود را ثبت نموده تا مورد رسیدگی قرار گیرد.

پس از ثبت دادخواست طلاق از جانب زوجه، رسیدگی به این دادخواست در مرحله بدوی در دادگاه خانواده آغاز می شود. در این مرحله، قاضی موظف است طبق ماده 27 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 پیش از صدور رأی، موضوع را به داوری ارجاع دهد تا داوران در صورت امکان موجبات صلح و سازش را فراهم آورند. دادگاه پس از وصول نظر داوران، با تأیید یا رد نظر آن ها اقدام به صدور رأی می نماید.

رأی صادره از جانب دادگاه بدوی مطابق قواعد کلی مربوط به آیین دادرسی مدنی قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر است. رأی صادره از دادگاه تجدیدنظر نیز قابل فرجام خواهی نزد دیوان عالی کشور است. پس از قطعیت یافتن رأی در مرحله فرجام خواهی یا انقضای مهلت آن، رأی دادگاه مبنی بر حکم به طلاق قابلیت اجرایی داشته و زوجه ظرف 6 ماه می تواند با مراجعه به دفتر رسمی ازدواج و طلاق و ارائه حکم دادگاه خود را مطلقه نماید.

ارجاع امر به داوری در فرایند رسیدگی به دادخواست طلاق به درخواست زن

دادگاه های خانواده موظف اند که در کلیه موارد درخواست طلاق، جز طلاق توافقی، پیش از صدور رأی اقدام به صدور قرار ارجاع امر به داوری نمایند تا از این طریق، موجبات صلح و سازش زوجین فراهم شود. سپس دادگاه با توجه به نظر داوران اقدام به صدور رأی می نماید.

داوران دعاوی طلاق بایستی دارای ویژگی های خاصی باشند. طبق ماده 28 قانون حمایت خانواده زوجین ظرف یک هفته از صدور قرار ارجاع امر به داوری موظف به معرفی داور از میان اقوام و آشنایان خود هستند. داوران بایستی متأهل، حداقل دارای سی سال سن و آشنا به مسائل شرعی و خانوادگی و اجتماعی باشند. البته محارم زوجه در صورتی که همسرشان فوت کرده یا از یکدیگر جدا شده باشند، به شرط دارا بودن سایر شرایط می توانند به عنوان داور از سوی زوجه معرفی شوند.

چنانچه به هر دلیلی زوجین قادر به معرفی داور از میان اقوام و آشنایان خود نبوده یا اینکه کسی حاضر به قبول مسئولیت داوری نشود، دادگاه خود یا به درخواست هر یک از طرفین اقدام به تعیین داور با شرایط فوق می نماید.

مهریه در طلاق به درخواست زن

مهریه یکی از مهم ترین حقوق مالی زوجه به شمار رفته و عبارت از مالی است که زن و شوهر با توافق یکدیگر تعیین کرده و به محض انعقاد عقد ازدواج زن مالک آن می شود. زن هر زمان که بخواهد می تواند مهریه خود را مطالبه کند. با این حال، در اغلب موارد مهریه در زمان جدایی زوجین مطالبه می شود.

طرح درخواست طلاق از سوی زوجه مانع مطالبه مهریه توسط وی نخواهد شد. زن در هر صورت می تواند مهریه خود را به صورت جدادگانه یا در ضمن دادخواست طلاق مطالبه نماید. البته در بسیاری از موارد طلاق به درخواست زوجه، به ویژه در موارد طلاق به استناد عسر و حرج، زوجه ناچار می شود که تمام یا قسمتی از مهریه خود را در مقابل طلاق و دریافت حقوق دیگری چون حضانت فرزندان ببخشد.

نفقه در طلاق به درخواست زن

نفقه نیز از دیگر حقوق مالی زوجه به شمار می آید. شوهر موظف است کلیه نیازهای زن از جمله مسکن، خوراک، پوشاک و غیره را تأمین نماید که این امر در اصطلاح نفقه نامیده می شود. ترک انفاق از سوی مرد یکی از اصلی ترین دلایل درخواست طلاق از سوی زنان به شمار می آید. این موضوع هم در ماده 1129 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، هم بند نخست شروط دوازده گانه ضمن عقد به آن اختصاص یافته است و هم اینکه موجبات عسر و حرج زوجه را فراهم می آورد. علاوه بر این، ترک انفاق جرم محسوب شده و مجازات کیفری نیز برای شوهر به همراه دارد.

بنابراین، زوجه می تواند ضمن دادخواست طلاق تقاضای دریافت نفقه ایام گذشته خود را نیز نماید. دادگاه نیز طبق ماده 29 قانون حمایت خانواده موظف است علاوه بر صدور حکم طلاق نسبت به سایر حقوق مالی و غیر مالی زوجین، از جمله نفقه زن تعیین تکلیف نماید.

اجرت المثل ایام زناشویی در طلاق به درخواست زن

منظور از اجرت المثل ایام زناشویی اجرتی است که زن در مقابل انجام امور منزل و نگهداری از فرزندان در طول دوران زناشویی می تواند از همسرش مطالبه نماید. چنانچه زن ثابت کند که انجام امور منزل و نگهداری از فرزندان را به قصد دریافت اجرت انجام داده است، استحقاق دریافت اجرت المثل را خواهد داشت. میزان اجرت المثل معمولاً با توجه به شرایط مالی زوج، طول مدت زندگی مشترک و اقدامات انجام شده توسط زوجه تعیین می شود. این موضوع نیز از دیگر حقوق مالی است که زن می تواند علاوه بر درخواست طلاق آن را مطالبه نماید.

تنصیف اموال در طلاق به درخواست زن

قسمت الف شروط ضمن عقد ازدواج عقدنامه های رسمی که توسط اغلب زوجین به امضاء می رسد ناظر بر شرط تنصیف اموال است. به موجب این شرط، چنانچه درخواست طلاق از جانب زوج طرح شود، وی موظف است تا نصف اموال خود را به همسرش انتقال دهد. اما در صورتی که درخواست طلاق از جانب زوجه مطرح شود، این شرط قابل اجرا نمی باشد.

با این حال، زوجین می توانند شرط تنصیف اموال را با توافق یکدیگر تغییر داده و به نحو دیگر در عقدنامه خود درج نمایند. برای مثال ممکن است شرط کنند که تنصیف اموال به صورت مطلق قابل اجراست و تفاوتی در طرح درخواست طلاق از جانب زوج یا از جانب زوجه وجود ندارد. چنانچه شرط تنصیف اموال به این صورت در عقدنامه قید شده باشد، زن می تواند ضمن تقدیم دادخواست طلاق تقاضای تنصیف اموال را نیز نماید، در غیر این صورت زن نمی تواند ضمن تقدیم دادخواست طلاق به موجب بند الف شروط ضمن عقد مندرج در عقدنامه های رسمی تقاضای تنصیف اموال نماید.

استرداد جهیزیه در طلاق به درخواست زن

در عرف جامعه ایرانی، تمام یا اغلب اثاث منزل و وسایل زندگی، از جمله لوازم برقی، وسایل آشپزخانه، مبلمان و غیره توسط زوجه تهیه شده و به زندگی مشترک آورده می شود. مادامی که زندگی مشترک ادامه داشته باشد، زن و مرد به صورت مشترک حق استفاده از این وسایل را دارند، اما در هر صورت مالکیت این اموال به زوجه تعلق دارند.

در فرایند طلاق، اعم از اینکه به درخواست زوج مطرح شده باشد یا به درخواست زوجه، زن می تواند با ارائه مدارکی دال بر مالکیت جهیزیه مانند فاکتورهای خرید یا سیاهه جهیزیه که به امضای شوهر رسیده باشد، مالکیت خود نسبت به این اموال را ثابت کرده و از دادگاه تقاضای استرداد جهیزیه را نماید. بنابراین، تقدیم دادخواست طلاق از طرف زوجه مانع استرداد جهیزیه نخواهد بود.

حضانت فرزندان در طلاق به درخواست زن

حضانت فرزندان یکی از مهم ترین مسائلی است که زوجین در فرایند طلاق با آن روبه رو می شوند. به موجب ماده 1169 قانون مدنی، در حضانت فرزندان، اعم از دختر یا پسر، تا پیش از هفت سالگی اولویت با مادر است و پس از آن حضانت بر عهده پدر قرار می گیرد. البته این موضوع مطلق نیست و در تعیین تکلیف در خصوص حضانت فرزندان بیش از هر چیز رعایت مصلحت و منافع کودک اهمیت دارد.

در نتیجه، دادگاه با توجه به مصلحت فرزند نسبت به حضانت آن تعیین تکلیف می کند و ممکن است حضانت فرزند زیر هفت سال را به پدر یا حضانت فرزند بالای هفت سال را به مادر بسپارد. با این حال، در هر صورتی زوجه می تواند ضمن دادخواست طلاق تقاضای حضانت فرزندان را نیز بنماید. حتی در برخی موارد ممکن است که زوجه در قبال دریافت حضانت فرزندان حاضر به گذشتن از حقوق مالی خود مثل مهریه و نفقه شود.

طلاق به درخواست دختر باکره

در برخی موارد وقوع برخی اختلافات و مشکلات در زندگی مشترک زوجین موجب می شود که زن پیش از شروع زندگی مشترک و در اصطلاح در دوران عقد دادخواست طلاق را مطرح نماید. بر خلاف آن که ازدواج دختر باکره منوط به اجازه پدر یا جد پدری است، اما برای طلاق نیازی به دریافت اجازه از پدر یا جد پدری ندارد. در نتیجه، دختر باکره نیز طبق شرایطی که بیان شد می تواند تقاضای طلاق را مطرح نماید.

بایستی توجه داشت که عدم وقوع نزدیکی بین زوجین موجب می شود که زن تنها استحقاق دریافت نیمی از مهریه خود را داشته باشد. برای مثال اگر مهریه زوجه در عقدنامه 14 سکه بهار آزادی تعیین شده باشد، زوجه باکره تنها استحقاق دریافت 7 سکه را خواهد داشت. حتی در صورت دریافت تمام مهریه نیز موظف به استرداد نصف آن به شوهر می باشد.

طلاق به درخواست زن در خارج از کشور

طبق ماده 6 قانون مدنی کلیه اتباع ایرانی، اعم از آنکه مقیم ایران یا خارج از کشور باشند، در خصوص مقررات مربوط به احوال شخصیه تابع قوانین و مقررات ایران هستند. طلاق یکی از مصادیق احوال شخصیه به شمار می رود و فرایند طلاق زوجین ایرانی در هر کشوری بایستی طبق قوانین و مقررات ایران انجام شود.

در صورتی که زن مقیم خارج از کشور باشد، برای طرح درخواست طلاق بایستی به کنسولگری ایران یا دفتر حفظ منافع ایران در کشور محل اقامت خود مراجعه نماید. همچنین زن می تواند اقدام به اعطای وکالت به یک وکیل در ایران نماید تا وکیل وی فرایند رسیدگی به دادخواست طلاق را پیگیری نماید. به این منظور، زوجه مقیم خارج از کشور می تواند از طریق سامانه میخک اقدام به تنظیم وکالت نامه نماید.

مدت زمان مورد نیاز برای طلاق به درخواست زوجه

طلاق به درخواست زوجه غالباً فرایند زمانبری است. چرا که زوجه موظف است ابتدا شرایط خاص خود مانند عسر و حرج یا تحقق شروط دوازده گانه ضمن عقد را ثابت نماید تا موفق به دریافت حکم طلاق شود. از طرف دیگر، آرای صادره از جانب دادگاه ها در خصوص طلاق معمولاً در دو مرحله تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی نیز مورد اعتراض قرار می گیرند. مجموع این عوامل سبب می شود که رسیدگی به دادخواست طلاق از جانب زوجه زمانبر شود. با وجود اینکه عوامل زیادی در تسریع در روند دادرسی تأثیرگذار هستند، اما فرایند طلاق به درخواست زوجه حداقل یک سال به طول می انجامد.

تفاوت طلاق توافقی و طلاق به درخواست زن

طلاق توافقی به عنوان ساده ترین و سریع ترین روش جدایی زوجین محسوب می شود. زیرا زوجین نسبت به جدایی اتفاق نظر داشته و پیش از طرح دادخواست طلاق نسبت به سایر حقوق مالی و غیرمالی مثل مهریه، حضانت فرزندان و غیره با یکدیگر به توافق رسیده اند. در نتیجه، فرایند طلاق به سرعت و سهولت انجام می شود. در مقابل، درخواست طلاق از طرف زوجه فرایند دشوار و زمانبری است. زیرا حق طلاق در اختیار زوج بوده و وی قصد جدایی ندارد؛ در مقابل، زوجه خواستار جدایی است و به این منظور موظف است شرایط استثنایی خود مثل عسر و حرج در ادامه زندگی مشترک یا تحقق شروط دوازده گانه ضمن عقد را ثابت نماید.

نقش وکیل در طلاق به درخواست زن

تقدیم دادخواست طلاق از طرف زوجه نیازمند داشتن اطلاعات کافی درباره حقوق مالی و غیرمالی زوجه و آشنایی با روش ها و دلایل مختلف طرح درخواست طلاق از جانب زوجه است. متأسفانه در بسیاری از موارد خانم ها به دلیل ناآشنایی با این موارد، علی رغم مشکلاتی که در زندگی مشترک با آن روبه رو هستند، از تقدیم دادخواست طلاق صرف نظر کرده یا اینکه موفق به دریافت حکم طلاق نمی شوند. به همین خاطر، ضروری است که خانم ها پیش از تقدیم دادخواست طلاق از مشورت و راهنمایی های یک وکیل متخصص استفاده کرده و با اعطای وکالت به وی از خدمات وکیل در طول جریان دادرسی بهره مند شوند.

یک وکیل متخصص می تواند دادخواست طلاق از طرف زوجه را به صورت اصولی و با استناد به مواد قانونی مناسب تنظیم کرده و ثبت نماید. از طرف دیگر، با حضور در جلسات دادرسی و ارائه مدارک کافی مبنی بر احراز شرایط اعمال وکالت زوجه در طلاق یا احراز عسر و حرج زوجه در زندگی مشترک می تواند موفق به دریافت حکم طلاق به انضمام تضمین دیگر حقوق مالی و غیرمالی زوجه شود.

به منظور کسب اطلاع از رویه قضایی مربوط به طلاق به درخواست زوجه می توانید نمونه آرای قضایی مربوط به طلاق به درخواست زوجه را در وب سایت وکیل سوال مشاهده نمایید.

نتیجه گیری

با توجه به اینکه مطابق احکام شریعت و قوانین ایران حق طلاق در اختیار شوهر است، زن تنها در برخی شرایط استثنایی می تواند درخواست طلاق نماید. موارد درخواست طلاق از سوی زوجه در قوانین کشور ما منحصر به دارا بودن وکالت در طلاق از سوی زوج، اعمال وکالت در طلاق در صورت تحقق شروط دوازده گانه ضمن عقد ازدواج و عسر و حرج زوجه در ادامه زندگی مشترک است. در نتیجه، زوجه در صورت تقدیم دادخواست طلاق بایستی وجود هر یک از این شرایط استثنایی را اثبات نماید تا موفق به دریافت حکم طلاق شود. زوجه می تواند ضمن دادخواست طلاق خود دیگر حقوق مالی و غیرمالی خود از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و غیره را نیز طبق نکاتی که بیان شد مطالبه نماید.

وکیل سوال – مرجع تخصصی مشاوره و خدمات حقوقی

وکیل سوال یک پلتفرم تخصصی در حوزه مشاوره و خدمات حقوقی است که تحت مدیریت خانم ام البنین تنکابنی رضایی فعالیت می کند. هدف ما ارائه اطلاعات حقوقی دقیق و ارائه خدمات تخصصی وکالت در زمینه های مختلف، از جمله دعاوی کیفری و حقوقی و خانواده، امور قراردادی، جرایم سایبری، دعاوی ارزی و مالی، وکالت در امور ثبتی و ملکی است.

اگر به دنبال تنظیم وکالت نامه ای جامع و بی نقص هستید، وکیل سوال با دانش تخصصی و تجربه حقوقی گسترده، همراه شما خواهد بود.

همین حالا مشاوره بگیرید و وکالت نامه ای مطمئن تنظیم کنید!