اسپوفینگ یا سفارش های جعلی و نحوه پیشگیری از آن

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در بازارهای مالی مختلف، به ویژه بازار ارزهای دیجیتال، قربانی دستکاری قیمت ها توسط معامله گران بزرگ شده باشید و از این طریق به نحو قابل توجهی متضرر شده باشید. متأسفانه برخی از معامله گران بزرگ بازارهای مالی با استفاده از تکنیک اسپوفینگ یا سفارش های جعلی به صورت ظاهری اقدام به دستکاری قیمت ها و بالا رفتن آن می نمایند. این وضعیت باعث می شود که معامله گران خرد که قادر به پیش بینی دقیق وضعیت بازارهای مالی نیستند، نتوانند بالا رفتن قیمت ها را پیش بینی کرده و در نتیجه این وضعیت متضرر شوند. آشنایی با اسپوفینگ و روش های مقابله با آن برای داشتن عملکرد بهتر در بازارهای مالی ضروری است. از این رو، این مقاله به بررسی همین مسئله اختصاص یافته است.

اسپوفینگ چیست؟

سرمایه گذاران بزرگ همواره با استفاده از روش ها و ترفندهای مختلفی قیمت ها را در بازارهای مالی دستکاری کرده و بالا می برند. اسپوفینگ (spoofing) یکی از انواع این روش هاست و به معنای وارد کردن سفارش های بزرگ خرید یا فروش بدون قصد اجرای آن هاست. این سفارش ها با هدف ایجاد تصور غلط از عرضه و تقاضا در بازار ایجاد شده و به محض نزدیک شدن قیمت به آن ها لغو می شوند.

با وجود آن که اسپوفینگ در بازار ارزهای دیجیتال رواج بیشتری دارد؛ اما این تکنیک اختصاص به بازار ارز دیجیتال نداشته و در هر بازاری احتمال وقوع آن وجود دارد. اسپوفرها با ایجاد سفارشات جعلی نسبت به یک رمز ارز، کالا یا سهام خاص موجب بالا رفتن حجم تقاضا و قیمت محصول مورد نظر شده و به محض اینکه قیمت محصول مورد نظر به سقف مورد نظر آن ها نزدیک می شود سفارش خود را لغو می نمایند.

نحوه اجرای اسپوفینگ

معامله گران بزرگ و کلاهبرداران به منظور تغییر غیرواقعی قیمت ها در بازارهای مالی به ترتیب زیر اقدام به اجرای اسپوفینگ می نمایند:

1 . معامله گر سفارش های بزرگ خرید یا فروش را وارد می کند.

2 . سایر معامله گران با دیدن این سفارش ها تصور می کنند که تقاضا یا عرضه واقعی وجود دارد و شروع به خرید یا فروش می کنند.

3 . معامله گر اصلی سفارش های خود را قبل از اجرا لغو می کند و ممکن است از نوسانات قیمتی ایجاد شده سود ببرد.

اهداف اسپوفینگ

اسپوفرها با ایجاد سفارشات جعلی اهداف زیر را دنبال می نمایند:

1 . افزایش یا کاهش مصنوعی قیمت ها: با وارد کردن سفارش های جعلی، اسپوفرها می توانند قیمت ها را به طور مصنوعی بالا یا پایین ببرند.

2 . فریب معامله گران دیگر: اسپوفرها سایر معامله گران را به تصمیمات معاملاتی اشتباه سوق می دهند.

3 . کسب سود: با ایجاد نوسانات مصنوعی در بازار، اسپوفرها می توانند فرصت های سودآور ایجاد کنند.

4 . کنترل بازار: اسپوفرها با کاهش یا افزایش قیمت ها، قیمت محصول مورد نظر را در محدوده قیمتی مورد نظر خود کنترل می نمایند.

تأثیرات منفی اسپوفینگ

اسپوفینگ همواره با تأثیرات منفی بر بازارهای مالی همراه است. این موضوع آثار منفی زیر را به دنبال دارد:

1 . کاهش اعتماد به بازار: اسپوفینگ می تواند منجر به کاهش اعتماد معامله گران به شفافیت و عدالت بازار شود.

2 . نوسانات غیرطبیعی: این تقلب می تواند نوسانات غیرطبیعی در قیمت ها ایجاد کند.

3 . زیان معامله گران: معامله گران صادق ممکن است به دلیل تصمیمات اشتباه ناشی از اطلاعات نادرست ضرر کنند.

چالش های اسپوفینگ

اسپوفینگ فعالان بازارهای مالی، به ویژه معامله گران خرد را با چالش های مختلفی روبه رو می نماید. از جمله این چالش ها می توان موارد زیر را نام برد:

•  پیچیدگی شناسایی: شناسایی و اثبات اسپوفینگ به دلیل پیچیدگی و دینامیک سریع بازارها چالش برانگیز است.
• تکنولوژی پیشرفته: اسپوفرها ممکن است از فناوری های پیشرفته برای پنهان کردن فعالیت های خود استفاده کنند.

چه زمانی ریسک انجام اسپوفینگ بیشتر است؟

ریسک انجام اسپوفینگ در بازارهای مالی پراکنده و پویا همواره بیشتر است. در صورتی که بازار مالی مورد نظر به صورت سریع و ناپیوسته در حال کاهش یا افزایش قیمت ها باشد، بازار با نوسانات شدیدی مواجه شده و سفارشات جعلی به سرعت اجرا می شوند. در چنین موقعیتی، اسپوفرها نه تنها به اهداف خود دست نیافته، بلکه ممکن است با ضرر مالی نیز روبه رو شوند. چرا که در چنین شرایطی، اسپوفرها نه تنها قادر به لغو سفارشات جعلی خود نیستند، بلکه مجبور به خرید یا فروش حقیقی این سفارشات می شوند.

راهکارهای مقابله با اسپوفینگ

معامله گران بازارهای مالی مختلف با داشتن شناخت کافی از اسپوفینگ و نحوه اجرای آن و رعایت موارد زیر تا حد قابل توجهی می توانند در مقابل این ترفند مقابله نمایند. این موارد عبارتند از:

• افزایش نظارت: استفاده از سیستم های نظارتی پیشرفته و الگوریتم های تحلیل داده برای شناسایی الگوهای اسپوفینگ.
• همکاری بین المللی: تقویت همکاری بین نهادهای نظارتی بین المللی برای مقابله موثرتر با اسپوفینگ در بازارهای جهانی.
• آگاهی و آموزش: افزایش آگاهی معامله گران در مورد اسپوفینگ و راه های شناسایی آن برای کاهش تأثیرات منفی.

تأثیر اسپوفینگ بر بازار ارزهای دیجیتال

اسپوفینگ در بازار ارزهای دیجیتال نیز مانند دیگر بازارهای مالی با ایجاد سفارشات جعلی از سوی برخی کلاهبرداران و افراد متقلب همراه است که باعث کاهش یا افزایش قیمت یک رمز ارز خاص و شناخته شدن افراد خاصی به عنوان «نهنگ» می شود.

با ثبت سفارشات جعلی توسط یک اسپوفر در بازار ارزهای دیجیتال، تریدرها در وهله اول تصور می کنند که با یک فرصت مناسب برای سودآوری روبه رو شده اند و به همین خاطر، ناشناس بودن سفارش دهنده را نادیده گرفته و از این طریق فریب می خورند. زمانی که تریدرها تحت تأثیر سفارشات جعلی اسپوفرها قرار می گیرند، قیمت ارز دیجیتال به صورت غیرمنتظره و ناگهانی تغییر می یابد و همین موضوع باعث می شود که تریدرها نتوانند نوسانات بازار را پیش بینی کرده و به نحو صحیح تصمیم گیری نمایند.

شما می توانید پاسخ به 30 پرسش متداول در خصوص ارز دیجیتال را در اینجا مشاهده نمایید.

آیا اسپوفینگ قانونی است؟

متأسفانه در قوانین و مقررات کشور ما احکام مشخصی در خصوص قانونی یا غیرقانونی بودن اسپوفینگ وجود ندارد. با وجود آن که اسپوفینگ با تأثیرات منفی بسیاری بر بازارهای مالی همراه است، اما امکان تعقیب و پیگیری آن به عنوان یک فعل مجرمانه و غیرقانونی در کشور ما وجود ندارد.

بر خلاف نظام حقوقی ایران، در بسیاری از بازارهای مالی بزرگ دنیا مانند انگلستان و ایالات متحده آمریکا، اسپوفینگ به عنوان یک فعل مجرمانه و غیرقانونی شناخته شده و امکان تعقیب و پیگیری قضایی آن وجود دارد.

روش های مقابله با اسپوفینگ در دیگر نظام های حقوقی

همانطور که پیش تر بیان شد، نظام حقوقی کشور ما فاقد حکم مشخصی در خصوص قانونی یا غیرقانونی بودن اسپوفینگ است. اما دیگر نظام های حقوقی که اسپوفینگ را به عنوان یک فعل مجرمانه و غیرقانونی به رسمیت شناخته اند، تدابیر زیر را به منظور مقابله با اسپوفینگ اتخاذ نموده اند:

1 . قوانین و مقررات نظارتی

ایالات متحده آمریکا:

• کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC): SEC استفاده از اسپوفینگ را به عنوان یک اقدام غیرقانونی تعریف کرده است و با جریمه های سنگین و پیگرد قانونی برخورد می کند.
• کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC): CFTC نیز اسپوفینگ را ممنوع کرده و قوانین سخت گیرانه ای برای جلوگیری از آن اعمال می کند.

اتحادیه اروپا:

• مقررات بازارهای مالی (MiFID II): این مقررات جامع، دستکاری بازار از جمله اسپوفینگ را در تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا ممنوع کرده است.

۲. اقدامات بورس ها و صرافی ها

• نظارت پیشرفته: بسیاری از بورس ها و صرافی های ارز دیجیتال از الگوریتم ها و فناوری های نظارتی برای شناسایی و مقابله با اسپوفینگ استفاده می کنند.
• محدودیت ها و جریمه ها: بورس ها ممکن است محدودیت های معاملاتی و جریمه های مالی برای معامله گرانی که به اسپوفینگ متهم می شوند اعمال کنند.

۳. پیگرد قانونی و جریمه ها

• جریمه های مالی: جریمه های سنگین مالی برای جبران خسارات وارده به بازار و سایر معامله گران.
• حبس: محکومیت های کیفری و حتی حبس برای متهمان اسپوفینگ در موارد شدید.
• محرومیت از معاملات: محرومیت دائمی یا موقت از فعالیت های معاملاتی در بازارهای مالی.

لیرینگ (Layering) چیست؟

لیرینگ یکی دیگر از ترفندهایی است که معامله گران به منظور افزایش قیمت ها در بازارهای مالی انجام می دهند. لِیِرینگ به معنای وارد کردن چندین سفارش کوچک خرید یا فروش در لایه های مختلف قیمت است. این سفارش ها به گونه ای وارد می شوند که به نظر برسد تقاضا یا عرضه زیادی در لایه های مختلف وجود دارد. این در حالی است که هدف واقعی اجرای این سفارش ها نیست، بلکه هدف واقعی فریب سایر معامله گران برای ایجاد نوسانات مصنوعی در قیمت ها و کسب سود از این نوسانات است.

معامله گران به منظور اجرای لیرینگ به ترتیب زیر عمل می نمایند:

1 . معامله گر چندین سفارش کوچک خرید یا فروش را در لایه های مختلف قیمت وارد می کند.

2 . این سفارش ها به گونه ای قرار می گیرند که نشان دهنده تقاضا یا عرضه زیاد در لایه های مختلف قیمت باشد.

3 . سایر معامله گران با دیدن این سفارش ها ممکن است تصمیم به خرید یا فروش بگیرند.

4 . معامله گر اصلی سفارش های خود را لغو می کند و از نوسانات قیمتی ایجاد شده سود می برد.

تفاوت اسپوفینگ و لیرینگ در چیست؟

اسپوفینگ و لِیِرینگ هر دو روش های دستکاری و فریب در بازارهای مالی هستند که هدف آن ها ایجاد نوسانات مصنوعی در قیمت ها و فریب سایر معامله گران است. با این حال، این دو روش از منظرهای مختلفی متفاوت از یکدیگر هستند؛ از جمله:

1 . نحوه وارد کردن سفارش ها

• اسپوفینگ: شامل وارد کردن یک یا چند سفارش بزرگ است که به محض نزدیک شدن قیمت به آن ها لغو می شوند.
• لِیِرینگ: شامل وارد کردن چندین سفارش کوچک در لایه های مختلف قیمت است که به طور همزمان لغو می شوند تا نشان دهنده تقاضا یا عرضه زیاد باشند.

2 . تعداد و نوع سفارش ها

• اسپوفینگ: معمولاً شامل سفارش های بزرگ و در تعداد کم است.
• لِیِرینگ: شامل سفارش های کوچک و در تعداد زیاد است که در لایه های مختلف قیمت قرار می گیرند.

3 . هدف و استراتژی

• اسپوفینگ: هدف اصلی ایجاد تصور غلط از تقاضا یا عرضه و فریب سایر معامله گران برای خرید یا فروش است.
• لِیِرینگ: هدف ایجاد نوسانات مصنوعی در قیمت با استفاده از چندین سفارش کوچک و فریب سایر معامله گران برای تصمیم گیری اشتباه است.

نقش وکیل ارز دیجیتال در مقابله با اسپوفینگ

همانطور که پیش تر بیان شد، قوانین و مقررات کشور ما فاقد حکم مشخصی در خصوص قانونی یا غیرقانونی بودن اسپوفینگ هستند و در صورت وقوع اسپوفینگ، اثبات آن در محاکم قضایی امر بسیار دشواری است. به همین خاطر، ضروری است که معامله گران و فعالان هر بازار پیش از سرمایه گذاری و ورود به بازار مورد نظر اطلاعات کافی در خصوص اسپوفینگ و روش های مقابله با آن را کسب نمایند تا قربانی این نوع سفارشات جعلی نشوند.

با توجه به شیوع این تهدید در بازار ارز دیجیتال، ضروری است که فعالان بازار رمز ارز اطلاعات کافی برای مقابله با این تهدید را دارا باشند. این افراد با دریافت مشورت و راهنمایی از وکیل متخصص ارز دیجیتال می توانند دانش و اطلاعات قابل توجهی را به منظور مقابله با اسپوفینگ و کاهش خطرات آن کسب نمایند.

کلام پایانی

اسپوفینگ به عنوان یکی از روش های تقلب در بازارهای مالی ارز دیجیتال تأثیرات منفی گسترده ای بر اعتماد و سلامت بازار دارد. اسپوفرها با ثبت سفارشات جعلی در یک بازار موجب افزایش یا کاهش قیمت یک محصول خاص شده و بازار را با نوسانات قابل توجهی روبه رو می نمایند. به دنبال این نوسانات، معامله گران خرد که قادر به پیش بینی تغییرات بازار نیستند، با ضررهای مالی قابل توجهی روبه رو می شوند.

نظام های حقوقی خارجی با استفاده از تدابیر مختلفی از جمله وضع قوانین و مقررات سخت گیرانه، نظارت پیشرفته و همکاری بین المللی به مقابله با اسپوفینگ می پردازند. با اجرای دقیق این راهکارها می توان به حفظ شفافیت و اعتماد عمومی به بازارهای مالی کمک کرد.

وکیل سوال – مرجع تخصصی مشاوره و خدمات حقوقی

وکیل سوال یک پلتفرم تخصصی در حوزه مشاوره و خدمات حقوقی است که تحت مدیریت خانم ام البنین تنکابنی رضایی فعالیت می کند. هدف ما ارائه اطلاعات حقوقی دقیق و ارائه خدمات تخصصی وکالت در زمینه های مختلف، از جمله دعاوی کیفری و حقوقی، امور قراردادی، جرایم سایبری، دعاوی ارزی و مالی، وکالت در امور ثبتی و ملکی است.

اگر به دنبال تنظیم وکالت نامه ای جامع و بی نقص هستید، وکیل سوال با دانش تخصصی و تجربه حقوقی گسترده، همراه شما خواهد بود.

همین حالا مشاوره بگیرید و وکالت نامه ای مطمئن تنظیم کنید!